Youssef Chahine ตาย! ปิดฉากตำนานหนังอียิปต์บทสำคัญ

Youssef Chahine ตาย! ปิดฉากตำนานหนังอียิปต์บทสำคัญ

รายงานโดย สำนักข่าวฟิล์มไวรัส

มรณะ เมื่ออายุ 82 ปี วันที่ 27 กรกฎาคม 2551

"In Chahine’s films, reality is always enchanting".
Jean Renoir

นอนโรงแรมดูข่าว TV5 ของฝรั่งเศสเมื่อ 3-4 วันก่อน เลยได้เห็นพิธีศพของ ยูซเซฟ ชาฮีน (Youssef Chahine) ผู้กำกับอียิปต์ที่เคยปลื้มมาก ๆ จากเรื่อง Silence……We Are Rolling (2001) ซึ่งเคยฉายในงานเวิล์ดฟิล์มเมื่อปีแรก ๆ (อย่างที่บันทึกไว้ในหนังสือ 151 Cinema ของ filmvirus และ openbooks)

จำได้ว่าหนังเรื่องแรกของ ชาฮีน ที่เคยดูจากเทศกาลหนัง 35 มม. ที่สมาคมฝรั่งเศส คือเรื่อง Adieu, Bonaparte (1985) เรื่องนี้มี Michel Piccoli นำแสดง แต่ดูแล้วหลับโลด

คนส่วนใหญ่รวมทั้งในเมืองไทยอาจเห็นคุณค่าของ ชาฮีน ผ่าน ๆ ในทางอ้อมโลก หากมีใครบอกพวกเขาว่านี่แหละคือคนที่ค้นพบเพชรเม็ดงามแห่งวงการหนัง - โอมาร์ ชารีฟ (Omar Sharif) นักแสดงชาวอียิปต์ที่มาเด่นดังทั่วโลกจากการแสดงเป็นคนรัสเซียในเรื่อง Dr. Zhivago

คนฝรั่งเศสปลื้ม ชาฮีน มานานแล้ว เพราะทำหนังได้ทุนฝรั่งเศสตลอด พอตายปุ๊ปก็มีหนังสารคดีสดุดีตัวเขากับหนังเก่าที่เขาเคยทำออกมาฉายทาง TV 5 ทันที แล้วพากย์ฝรั่งเศสทับเสียด้วย

ส่วนคนอเมริกันส่วนใหญ่น่าจะไม่รู้สึกรู้สาอะไร ถ้าพอมีคนรู้จักบ้างก็น่าจะรู้จักเขาจากดีวีดีหนังชุดไตรภาคชีวประวัติส่วนตัว Alexandria Why? (1978), An Egyptian Story (1982) และ Alexandria Again and Forever (1990) แถมตอนหลังยังตามมาด้วย Alexandria…. New York (2004) พาตัวละครที่เป็นชีวิตของตัวเขาเองกลับไปอเมริกาอีกครั้ง

หนังเขาบางทีก็เมโลดราม่าดูโบราณเหลือเกิน แต่บางทีก็เซอร์แตก ร้องเพลง เหาะเหินขึ้นมาเสียดื้อ ๆ อย่างใน Alexandria Again and Forever ที่มี ชาฮีน ออกมาเต้นรำกับตัว alter-ego ของตัวเอง หรือใน Silence, we are rolling ที่เล่นล้อสูตรหนังน้ำเน่าได้อย่างสุดมันส์และสุดซึ้ง หลายเรื่องรวมทั้ง Silence ก็เกี่ยวกับวงการหนังและมีการถ่ายหนังซ้อนหนังอีกด้วย

อิซาแบล อัดจานี่ (Isabelle Adjani) นางเอกสุดสวยที่แจ้งเกิดจากหนังของ ฟรองซัวส์ ทรุฟโฟต์ เรื่อง Story of Adele H. เคยเป็นผู้ประกาศมอบรางวัลหนังให้ Youssef Chahine ที่เมืองคานส์ปี 1997 ถ้าจำไม่ผิดคงจะเป็นรางวัล 50th anniversary Lifetime Award ภาพตอนรับรางวัลนี้มีให้ดูด้วยในหนังสั้นที่ ชาฮีน ถ่ายสำหรับหนังชุด 11 กันยายน 11'09''01 - September 11 (มีดีวีดีพากย์ไทย) ที่รวมผู้กำกับนานาชาติจากทั่วโลกอย่าง Sean Penn, Samira Makhmalbaf, Alejandro González Iñárritu (Babel), Ken Loach, Shohei Imamura, Amos Gitai และ Mira Nair เป็นต้น

ช่วงหลัง ๆ ชาฮีน ออกมาต่อว่ารัฐบาลอาหรับเรื่องการปกครองบ่อย ๆ หนังอเมริกันก็โดนเขาแดกว่ามีแต่ความรุนแรงใช้กำลังเหมือนการ์ตูนซูเปอร์ฮีโร่ อย่างนี้คนมีอคติคงหาว่าเพราะด่าชาติอื่นล่ะสิ คนฝรั่งเศสถึงได้เห่อกันนัก